wielki Boże
  • doskonalszy
    13.10.2009
    13.10.2009
    Szanowni Państwo,
    wg Uniwersalnego słownika języka polskiego przymiotnik doskonały oznacza 'wolny od jakichkolwiek błędów, usterek, wad; najlepszy, wzorowy, niezrównany'. Ta definicja zakłada, że coś albo jest doskonałe, albo nie (tak jak nie można być bardziej martwym – martwiejszym?). Dziwi mnie jednak, że dopuszczalne jest przez niniejszy słownik stopniowanie tego słowa. Jeszcze zrozumiem, że potocznie jest to akceptowalne, ale nie ma o tym wzmianki. Bardzo proszę o komentarz w tej sprawie.
  • Eponimy

    12.01.2024
    12.01.2024

    Chciałbym spytać o istotę eponimów. Wiadomo mi, że nazwy własne po przeistoczeniu się w wyrazy pospolite, którymi są eponimy, zapisujemy z zasady małą literą. Dlaczego jednak W. Kopaliński w swoim „Słowniku eponimów”, oprócz klasycznych wyrazów odimiennych, takich jak judasz, adidasy czy lolitka zamieszcza także wyrażenia typu pójść do Canossy, przekroczyć Rubikon albo stary praojciec Adam, które przecież zawierają nazwy własne pisane dużą literą? Czy eponimem na pewno jest także kompleks Edypa?

  • istoty jednostkowe w liczbie mnogiej
    11.06.2012
    11.06.2012
    Szanowni Państwo,
    czy imiona własne bogów oraz jednostkowych istot mitologicznych mają jedynie liczbę pojedynczą (singulare tantum, blm)? Dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    czytelnik
  • Katabas

    22.10.2019
    21.09.2017

    Czy jest znane pochodzenie słowa katabas? (jedno z pejoratywnych określeń duchownego, w XIX wieku w gwarze uczniowskiej: ‘katecheta’)?


    Dziękuję za pomoc,

    Łukasz

  • miejsce skrótu w zdaniu
    14.09.2012
    14.09.2012
    Szanowny Panie Profesorze!
    1. Czy zdania można rozpoczynać lub kończyć skrótem?
    2. W nagłówku naszych urzędowych dokumentów znajduje się tabela, zawierająca m.in. komórkę o treści Nr egzemplarza…. Czy jest to poprawny zapis (ze względu na rozpoczynanie go skrótem)? Czy bardziej właściwym byłoby użycie określenia Egzemplarz nr…?
    Z wyrazami szacunku
  • nefilim
    12.11.2010
    12.11.2010
    Dobry wieczór,
    mam pytanie o rzeczownik nefilim. Wiem, że etymologicznie z hebrajskiego jest to liczba mnoga i w Biblii (lub np. na polskiej Wikipedii) nie podlega odmianie, ale czy po polsku nieodmienność jest nadal pożądana, zwłaszcza w innych przypadkach niż mianownik (wielu nefilim)? Czy słowo to już można uznać za na tyle niepostrzegane jako obce (jak cherubin – cherubini), że zasługuje na pełną polską deklinację; jeśli tak, jaką? W M. l.mn. – nefilimi, nefilimy czy nefilimowie?
    Dziękuję.
  • online i on-line
    27.03.2003
    27.03.2003
    Co prawda już ktoś o to pytał, ale w odpowiedzi uzyskał raczej zalecenie niż werdykt normatywny. Pozwalam sobie zatem ponowić pytanie, bo – ze względu na iście barokową liczbę krążących w obiegu wersji – chyba warto by było taki jednoznaczny i ostateczny werdykt wydać. Pytam zatem: online, on-line, on line czy może OnLine? A może jeszcze inaczej (niektórzy – chyba szczególnie zdesperowani – piszą ONLINE)? Może też można uznać np. dwie wersje tej pisowni za poprawne?
    Z góry dziękuję i pozdrawiam
    Andrzej Górecki
  • o pompie bez pompy
    13.10.2013
    13.10.2013
    Co sądzą Państwo o zdaniu: „Ogród: Basen Rozporowy z Pompą lub Bez Niej”. Napotkałem je w ulotce reklamowej firmy, która zawsze umieszcza zaimek osobowy po słowie bez w tego typu zdaniach. Czy to naprawdę brzmi dobrze?
  • pan

    2.03.2023
    2.03.2023

    Szanowni Państwo

    Chciałem się zapytać o sens używania we współczesnej polszczyźnie słowa Pan. Pan o ile dobrze rozumiem oznaczał władcę. Na przykład niewolnik ma Pana, do króla można było powiedzieć „mój Panie”, Bóg jest władcą, czyli Panem, albo chłopi mieli Panów, czyli władców szlachciców. Teraz poza religią nie widzę logicznego sensu używania tego słowa. Zwłaszcza w państwie demokratycznym, w ustroju antyPanów, czyli antywładców, gzie lud a nie Pan ( władca ) ma rządzić.

    Pozdrawiam

  • panna wstrzemięźliwa

    7.06.2023
    18.02.2015

    „Pokorniuchno się skłoniła, jako panna wstrzemięźliwa”. Co dokładnie autor pieśni adwentowej miał na myśli nazywając Maryję wstrzemięźliwą? Jako – czyli jej pokorny pokłon wynika z jej wstrzemięźliwości? Wstrzemięźliwy jest ten, kto (po)wstrzymuje (się) – kalka łac. continentia, dotyczyć to może zresztą różnych obszarów życia. Proszę o wyjaśnienie :)

    Pozdrawiam serdecznie

    Łukasz

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego